Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi’nde düzenlenen ‘Türkiye’nin Girişimci ve İnsani Politikası’ konulu konferansta konuştu. Çavuşoğlu, dünyada çok ciddi sorunlar, krizler, savaşlar olduğuna vurgu yaparak, “Savaşların ve çatışmaların yüzde 60’ı, Afganistan’ı da dahil edecek olursak bizim yakın coğrafyamızda. Dolayısıyla dünyada sadece fikirler değil, ekonomik faaliyetler değil, tehditler de küresel hale geldi. Çatışmalar, enerji ve gıda krizi, terörizm, iklim değişikliği, yabancı karşıtlığı, İslam düşmanlığı, düzensiz göç tüm insanlığı tehdit eder hale gelen gelişmeler, karşı karşıya kaldığımız tehdit ve sınamalardır. Artan uluslararası rekabet, ortak çözümler bulmayı zorlaştırıyor. Küresel sorunlara baktığımız zaman, uluslararası sistemi sorgulamamız lazım. Uluslararası sistem bugün bu sorunların çözümüne katkı sağlayabiliyor mu? Çatışmaları engelleyebiliyor mu? Krizleri yönetebiliyor mu? Var olan çatışmaları dondurabiliyor mu? Veya çözümü dondurulmuş sorunları çözebiliyor mu?” dedi.
‘DÜNYANIN İHTİYAÇ DUYDUĞU GÜÇLERDEN BİRİSİ TÜRKİYE’DİR’
Uluslararası sistemi eleştiren Çavuşoğlu, “Sadece AGİT (Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı) değil, Birleşmiş Milletler de yetersiz, Avrupa Birliği de yetersiz Avrupa Konseyi de yetersiz. Birkaç gün önce NATO toplantısındaydık. NATO’nun yeni stratejik konsepti var, daha aktif hale getirmeye çalışıyoruz. Sınama ve tehditlerle mücadele konusunda daha etkili olsun diyoruz, bunun içinde terörizm de var. AGİT, 2’nci Dünya Savaşı’ndan sonra Avrupa ve ötesinin barışı için kurulan bir projedir. Ama bugün ne kadar yetersiz olduğunu görüyoruz. Uluslararası sistemin yetersiz olduğu dönemlerde inisiyatif alacak, yol gösterecek, liderlik edecek girişimci güçlere ihtiyaç var. Bugün gururla söylemek isterim; Türkiye bu güçlerin başında geliyor. Ama sadece güçlü olmak yetmez, bu güçlerin aynı zamanda vicdani olması ve değerler politikası izlemesi gerekiyor. İlkeli olması, prensiplere sahip olması gerekiyor. İşte bu nedenle dünyanın ihtiyaç duyduğu güçlerden birisi Türkiye’dir. Çünkü medeniyetimizde ‘insan insanın kurdu değil umududur’ anlayışı var.” diye konuştu.
‘UYUŞMAZLIK ÇÖZÜMÜNDE MARKA HALİNE GELDİK’
Bakan Çavuşoğlu, Türkiye’nin Afrika’dan Asya’ya, Ortadoğu’dan Balkanlar’a kadar geniş bir coğrafyada umut bağlanan ülkelerin başında geldiğini ifade ederek, şöyle dedi:
“Küresel sorunların hangisine bakarsanız hepsinde Türkiye’nin çözümün bir parçası olduğunu görürsünüz. Bunu sadece biz değil dünya görüyor. Uyuşmazlık çözümü ve arabuluculukta dünyada bir marka haline geldik. Dünyanın en büyük üç uluslararası örgütü olan BM, AGİT ve İİT’de (İslam İşbirliği Teşkilatı) Arabuluculuk Dostlar Grubu Eş Başkanlığı’nı yapan tek ülke Türkiye’dir. Filipinler’den Somali’ye, Balkanlar’dan Venezüella’ya kadar çatışmaların ve sorunların olduğu yerlerde arabuluculuk yapıyoruz ve çözüme katkı sağlıyoruz. Yanı başımızda Ukrayna ve Rusya savaşını görüyorsunuz. Dünyadaki kutuplaşma ve cepheleşmeyi derinleştiren bu savaşta diplomasiyle sonuç alabilen Türkiye’den başka bir ülke var mı? Sadece Türkiye. Bunun için sadece iki tarafla eşit şekilde görüşebilmek de yetmez. İlkeli olmanız lazım. Montrö’yü harfiyen uyguluyoruz. Herkesten önce ‘bu bir savaştır’ dedik ve ‘savaşan tarafların gemileri boğazdan geçemez’ dedik. Biz savaşı reddettik. Daha sonra referandum oldu. Bu referandumu da reddettik. Kırım’ın illegal ilhakını kabul etmediğimiz gibi Ukrayna’nın topraklarının da bu şekilde ilhak edilmesinin de yanlış olduğunu söyledik; ama bunlara rağmen yine Ukrayna’ya olan desteğimiz devam ediyor, insani yardımlarımız devam ediyor. Ama bu ilkeli yaklaşımımız sayesinde her iki tarafta da eşit şekilde görebiliyoruz ve her iki tarafı da illa mutlu edeceğiz diye bir anlayış yok. Bu iki ülke arasındaki esir değişimi ve aynı zamanda Tahıl Anlaşması Türkiye’nin arabuluculuğu sayesinde gerçekleşti.” açıklamalarında bulundu.
‘TÜRKİYE İLKELİ TUTUMLARI SAYESİNDE GÜVENİLİR BİR AKTÖRDÜR’
Geçen hafta AGİT ve NATO toplantıları için Romanya ve Polonya’da olduğunu söyleyen Çavuşoğlu, “Burada Ukrayna Dışişleri Bakanı da toplantılara katıldı. Başta Ukraynalı Dışişleri Bakanı olmak üzere tüm bu muhataplarımız, tüm konuşmacılar Türkiye’nin bu diplomatik çabalarını takdir ettiklerini söyleyerek Türkiye’ye defalarca teşekkür etti. Biz onlar teşekkür etsin diye bunları yapmıyoruz, bölgemizin barışı ve insanlık için yapıyoruz. Dış politika bir güven meselesidir. Türkiye bugün küresel diplomaside en güvenilir aktörlerden bir tanesi. Çünkü biz ne söylüyorsak onu yapıyoruz ne yapıyorsak da onu söylüyoruz. Türkiye ilkeli tutumları sayesinde güvenilir bir aktördür.’’ ifadelerini kullandı.
‘BU KRİZİ YAŞAYAN BİRÇOK ÜLKE VAR’
Çavuşoğlu, dünyanın bir enerji krizi ile karşı karşıya olduğunu söyleyerek, “Bu krize karşı ise son dönemde attığımız adımlarla hem ülkemizde hem de çevremizde enerji güvenliğini artırıyoruz. Bu sene Avrupa’ya baktığımızda kısıtlamalar var; ama rezervleri de var. Bu güzel bir şey. Ama gelecek kışa yönelik çok ciddi endişeler var. Bugün bu krizi yaşayan birçok ülke var. Türkiye’de yüksek enerji fiyatlarından hepimiz şikayetçiyiz. Bugün Türkiye’deki enflasyon oranı yüksek. Göreceli olarak diğer ülkelerde de çok artıyor; ama bizimki biraz daha yüksek. Bunu çözmek de bunu gidermek de bizim sorumluluğumuz. Rusya’dan aldığımız doğal gaz fiyatı da 3-4 katına çıktı. Her ne kadar devlet desteklese de fiyatlarla ilgili bir şikayetimiz var, doğru. Aranızda ‘bu sene veya önümüzdeki süreçte doğal gaz ya da elektrik sıkıntısı çekeceğiz’ diye endişe duyan var mı? Yok. Çünkü bu yıllardır izlediğimiz stratejik politikaların bir neticesidir.” dedi.
İsveç ve Finlandiya’yla imzalanan Üçlü Muhtıra’ya değinen Çavuşoğlu, “FETÖ ile PKK/YPG ilk defa dolaylı da olsa NATO’nun belgesine girdi. Zirve bildirgesi bu belgeye de atıfta bulunuyor. Bu terör örgütlerinin bu belgelere girmesi için çalıştık” dedi.
‘NİKOS DENDİAS DA HEMEN SOLUĞU ORADA ALDI’
Çavuşoğlu, Türk Devletleri Teşkilatı’yla birliğini güçlendiren Türk dünyasının artık yeni bir jeopolitik gerçeklik olduğunu vurgulayarak, “Tüm dünya ilgisini oraya vermeye başladı. Bugün Nikos Dendias da hemen soluğu orada aldı. Bazı ziyaretlerde bulunuyor. Nereye gitsek arkasından koşuyor sağ olsun Nikos Dendias benim eski dostum. Dertliler; çünkü KKTC, Semerkant’taki zirvede gözlemci üye oldu. Bu bir başlangıç. Paniğe kapılmanın sebepleri de gelecek olan. Türk dünyasıyla da iş birliğimizi ve dayanışmamızı artırmamız gerekiyor.”
‘YENİDEN ASYA DEDİK’
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, dış politika siyaset analizinde yapay zekadan etkin bir şekilde yararlanmaya başladıklarını belirterek, “Dünyanın ekonomik güç merkezi Asya oluyor. Asya’ya doğru ekonominin gücü kayıyor. Dünya nüfusunun yarıdan fazlası Asya’da. 4,7 milyar insandan bahsediyoruz. Gelecek sene Hindistan nüfusu, Çin nüfusunu geçecek. Dolayısıyla ekonominin gücü de uzmanlara göre yılda 140 kilometre hızla batıdan doğuya doğru kayıyor. Böyle bir dönemde biz de yeniden Asya dedik. Bazıları bunu garipsedi. Biz ilk defa mı Asya’dayız. Bizim köklerimiz orada. Köklerimizin olduğu yere bütüncül bir yaklaşımla tekrar dönme ihtiyacı duyduk. Bine yakın somut eylem planıyla Asya ülkeleri ve Asya’daki bölgesel örgütler ile ilişkilerimizi derinleştiriyoruz. Hamaset ile olmaz bu işler. Son Büyükelçiler Konferansı’nda Avrupa’ya vurgu yaptık. Avrupa’nın şu anda Türkiye’ye ihtiyacı var. Avrupa’nın ortasında savaş var. Avrupa’da çok ciddi krizler var. İçerisinde bulunduğumuz bir kıtanın istikrarlı olması ekonomisinin büyümesi bizim yararımızadır. Bazıları, ‘Avrupa’nın ekonomisi kötü, enerji krizi yaşıyor, oh olsun’ diyor. Ama gerçekçi düşünecek olursak bu olumsuz gelişmelerin bize yansıması da olumsuzdur. O nedenle şu anda Avrupa’ya da bir o kadar odaklanmamız lazım” ifadelerini kullandı.
